Czy wiesz, że wiele codziennych angielskich słów to żywe ślady zmian, które zaszły setki lat temu? Dzisiejszy angielski to efekt długiego i fascynującego procesu ewolucji językowej, który obejmuje wpływy wielu języków, przemiany dźwiękowe, a także zmiany gramatyczne i leksykalne.W tym artykule przyglądamy się kilku przykładom, które pokazują, jak bardzo historia wpłynęła na to, jak mówimy dzisiaj.
Niewymawiane litery – pozostałości po starszych formach
Słowa takie jak knight, gnome, czy debt zawierają litery, których dziś nie wymawiamy – ale nie zawsze tak było!„K” w knight i „g” w gnome były kiedyś wyraźnie słyszalne. Wywodzą się one z języka staroangielskiego, gdzie takie spółgłoski wymawiano.„B” w debt to wpływ łaciny (debitum), dodany w średniowieczu przez skrybów chcących „uczłowieczyć” słowo.
Dlaczego sheep i deer mają taką samą formę w liczbie mnogiej?
W staroangielskim istniały inne sposoby tworzenia liczby mnogiej niż tylko przez dodanie „-s”. Niektóre rzeczowniki po prostu nie zmieniały swojej formy – i tak zostało do dziś.To dlatego mówimy one sheep – two sheep czy one deer – many deer.
The Great Vowel Shift – rewolucja w wymowie
Między XIV a XVIII wiekiem angielski przeszedł tzw. Great Vowel Shift – wielką zmianę samogłoskową. W wyniku tej zmiany słowa zaczęły być wymawiane zupełnie inaczej, mimo że ich pisownia pozostała taka sama.Dlatego słowa jak bite, name, house czy boat dziś wymawiamy inaczej niż sugeruje ich pisownia.
Chaotyczne „-ough” – efekt wielu zmian naraz
Dlaczego though, through, rough, cough i bough mają różne wymowy? Bo pochodzą z różnych dialektów i przeszły inne zmiany fonetyczne!„-ough” to prawdziwa plątanina historycznych wymówień i jeden z symboli trudności języka angielskiego dla uczących się.
Uproszczenie gramatyki – z języka fleksyjnego do analitycznego
W staroangielskim istniały końcówki przypadków, rodzaje gramatyczne i rozbudowana fleksja. Dziś angielski jest językiem analitycznym – opiera się na szyku wyrazów i prostych konstrukcjach.Dlaczego? Głównie przez wpływ innych języków (np. normańskiego francuskiego) i potrzebę uproszczenia komunikacji w społeczeństwie wielojęzycznym.
Język to żywa historia. Każde słowo, każda nieregularność w angielskim to okruch dawnych czasów. Im więcej o tym wiemy, tym łatwiej nam zrozumieć logikę (albo jej brak!) w niektórych zasadach.
