Dziś mamy 7 maja, a to oznacza, że do egzaminu ósmoklasisty został równo tydzień. To dobry moment, by uporządkować najważniejsze informacje o tym, co czeka uczniów na tegorocznym egzaminie z języka angielskiego. Choć sam egzamin nie zmienił się diametralnie, nowa rzeczywistość szkolna, okrojona podstawa programowa oraz odświeżony informator mogą budzić pytania. W tym wpisie zebrałam najważniejsze informacje, usystematyzowałam zakres zagadnień i podpowiem, na czym warto skupić się w ostatnim tygodniu przed egzaminem.
1. Nowa podstawa programowa i informator
Egzamin od 2025 roku znów opiera się bezpośrednio na podstawie programowej, a nie – jak w ostatnich latach – na wymaganiach egzaminacyjnych. To powrót do pełnej podstawy, choć jej zakres został nieco ograniczony. Zmiany są raczej kosmetyczne, a przykładowe zadania w nowym informatorze w znacznej mierze przypominają te z roku 2018/2019.
2. Struktura arkusza bez rewolucji
Arkusz nadal składa się z 12–15 wiązek zadań, łącznie od 45 do 55 poleceń. Czas trwania egzaminu to 90 minut. Zadania dzielą się na zamknięte (prawda/fałsz, wybór, dobieranie) i otwarte (lukowanie, samodzielne odpowiedzi). Egzamin wciąż sprawdza:
- słuchanie,
- reagowanie językowe,
- czytanie,
- znajomość środków językowych,
- wypowiedź pisemną.
3. Zakres poziomu A2, ale z haczykami
Oficjalnie egzamin ma sprawdzać umiejętności na poziomie A2 wg ESOKJ. Praktycznie jednak zadania, szczególnie otwarte, często ocierają się o A2+/B1. Co istotne: teksty mogą zawierać bardziej zaawansowane struktury, które nie mogą jednak decydować o poprawnej odpowiedzi.
4. Słownictwo i tematyka – mniej znaczy… mniej?
Z katalogu leksykalnego zniknęły niektóre obszary, np. „życie społeczne” czy „styl życia”. Wydaje się to ukłonem w stronę nauczycieli i uczniów przytłoczonych ilością tematów, ale warto pamiętać, że nie oznacza to rezygnacji z pracy nad szerokim zakresem leksykalnym.
5. Czego szczególnie uczymy?
a) Rozumienie ze słuchu:
- Zadania zamknięte i jedno otwarte,
- Słuchanie globalne i selektywne,
- Typowe trudności: zadania otwarte, błędy zapisu, dekoncentracja spowodowana „trudnym słowem”.
Praktyka: Ucz uczniów całościowego rozumienia, zwracaj uwagę na dystraktory i poprawność ortograficzną.
b) Znajomość funkcji językowych:
- Typowe sytuacje codzienne,
- Zadania zamknięte i jedno otwarte,
- Styl formalny i nieformalny,
Praktyka: Łącz funkcje z gramatyką i słownictwem. Stosuj „scaffolding” – gotowe ramy wypowiedzi.
c) Czytanie ze zrozumieniem:
- Teksty do 850 słów,
- Zadania różnorodne (dobieranie, wybór, luki),
- Teksty oryginalne i adaptowane,
Praktyka: Praca w parach, personalizacja tekstu, łączenie z wypowiedziami pisemnymi.
d) Znajomość środków językowych:
- Czasowniki, przyimki, konstrukcje,
- Zredukowany zakres gramatyki (np. brak mowy zależnej),
- Zadania zamknięte i otwarte (np. parafraza, uzupełnianie),
Praktyka: Ucz schematów zdań i powiązań kontekstowych. Pokazuj, jak rozpoznać czas, konstrukcję, cel wypowiedzi.
e) Wypowiedź pisemna:
- Jedno zadanie (e-mail lub wpis na blogu),
- Odniesienie się do 3 podpunktów,
- Od 50 do 120 słów,
- Kryteria: treść, spójność, zakres i poprawność językowa.
Praktyka: Rozkładaj pisanie na etapy, ucz planowania i parafrazowania. Twórz wspólne teksty, analizuj błędy.
6. Czasowniki – baza do sukcesu
Dobrze opanowane czasowniki (formy podstawowe, nieregularne, modalne, złożone) to podstawa. Egzamin obejmuje:
- Present Simple, Continuous, Perfect,
- Past Simple, Continuous,
- Future Simple, konstrukcje „be going to”, „would like to”, „have to”,
- Tryb rozkazujący, strona bierna, phrasale.
Wskazówka: Twórz fiszki, gry, quizy, tabele form czasownikowych i używaj ich w kontekście.
7. Gramatyka i składnia – co musi umieć ósmoklasista?
Uczeń powinien rozpoznawać i stosować:
- zdania twierdzące, pytania i przeczenia,
- zdania z „there is”, „it is”,
- zdania z podwójnym dopełnieniem,
- zdania złożone współrzędnie i podrzędnie (czasowe, warunkowe, celu etc.),
- bezokoliczniki, gerundia, zaimki, przymiotniki, przysłówki, spójniki, liczebniki, przedimki, przyimki.
Praktyka: Nauka w kontekście, łączenie struktur w zdaniach, praca na bazie gotowych wypowiedzi.
8. Praktyczne rady dla nauczycieli
- Łącz kompetencje – twórz zadania zintegrowane (np. opis obrazka z użyciem funkcji językowej i gramatyki),
- Wprowadzaj techniki scaffolding i jigsaw,
- Pracuj spiralnie – wracaj do zagadnień w nowych kontekstach,
- Korzystaj z informatorów i analizy zadań,
- Wspieraj świadome uczenie się: ucz analizy polecenia, planowania odpowiedzi, eliminowania błędnych wariantów.
Nowa rzeczywistość egzaminacyjna wcale nie musi oznaczać chaosu. Przy odpowiednim planie pracy, dobrych materiałach i świadomej metodyce, przygotowanie uczniów do egzaminu może być procesem logicznym, efektywnym i wspierającym ich rozwój językowy.
Powodzenia!
